Οι χρόνοι των ρημάτων

Μέσα στον λόγο, προφορικό ή γραπτό, όλα αυτά που θέλουμε να πούμε ή να γράψουμε δεν έχουν γίνει την ίδια χρονική στιγμή. Άλλοτε λέμε ή γράφουμε για κάτι που κάναμε παλιά, άλλοτε για κάτι που γίνεται τώρα, άλλοτε πάλι για κάτι που θα κάνουμε στο μέλλον.

Στην προσπάθειά μας να αποδώσουμε καλύτερα την κάθε χρονική στιγμή, το ρήμα αλλάζει μορφές, τύπους. Οι διάφοροι τύποι που παίρνει το ρήμα για να μας δείξει πότε γίνεται κάτι, είναι οι χρόνοι του ρήματος...

π.χ. Τα παιδιά ζωγραφίζουν (τώρα). Τα παιδιά ζωγράφισαν (πριν από λίγο καιρό, χθες, κλπ.)

Οι χρόνοι των ρημάτων είναι οι παρακάτω

1. Ενεστώτας: Φανερώνει κάτι που γίνεται τώρα (και εξακολουθητικά). Π.χ. Τα παιδιά παίζουν

2. Παρατατικός: Φανερώνει κάτι που γινόταν στο παρελθόν συνεχόμενα, π.χ. Τα παιδιά έπαιζαν

3. Αόριστος: Φανερώνει κάτι που έγινε στο παρελθόν για μία στιγμή, π.χ. Τα παιδιά έπαιξαν.

4. Εξακολουθητικός μέλλοντας: Φανερώνει κάτι που θα γίνεται στο μέλλον συνέχεια, π.χ. Τα παιδιά θα παίζουν.

5. Στιγμιαίος ή συνοπτικός μέλλοντας: Φανερώνει κάτι που θα γίνει στο μέλλον μία φορά, π.χ. Τα παιδιά θα παίξουν.

6. Συντελεσμένος μέλλοντας: Φανερώνει κάτι που γίνεται ή που θα γίνει και θα έχει τελειώσει στο μέλλον πριν αρχίσει κάτι άλλο, π.χ. Τα παιδιά θα έχουν παίξει.

7. Παρακείμενος: Φανερώνει κάτι που έχει γίνει στο παρελθόν και αυτή τη στιγμή έχει τελειώσει, π.χ. Τα παιδιά έχουν παίξει.

8. Υπερσυντέλικος: Φανερώνει κάτι που έγινε στο παρελθόν και είχε τελειώσει πριν γίνει κάτι άλλο, π.χ. Τα παιδιά είχαν παίξει.

Οι χρόνοι λοιπόν των ρημάτων μπορεί να καταταγούν σε τρεις κατηγορίες, όπως φαίνεται παρακάτω:

ΧΡΟΝΟΙ ΚΑΙ ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ

Τον σχηματισμό των χρόνων σε κάθε έγκλιση μπορούμε να τον δούμε και στον παρακάτω πίνακα:

ΟΡΙΣΤΙΚΗ	ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ	ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
Ενεστώτας	παίζω	παίζε – παίζετε
Παρατατικός	-	-
Αόριστος	να παίξω	παίξε – παίξτε
Εξ. Μέλλοντας	-	-
Στιγμ. Μέλλοντας	-	-
Συντελ. Μέλλοντας	-	-
Παρακείμενος	να έχω παίξει	-
Υπερσυντέλικος	-	-

Μιλτιάδης Ζωγράφος